Thức ăn trong các bữa ăn hàng ngày được chế biến từ nhiều loại thực phẩm khác nhau.
Hệ tiêu hóa sẽ phân giải các loại thực phẩm này thành các chất dinh dưỡng. Chỉ có chất dinh dưỡng mới được hấp thu vào máu.
Có trên 40 chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể hàng ngày nhưng nhìn chung có thể chia các chất dinh dưỡng thiết yếu này ra làm ba nhóm chính:
Nhóm chất dinh dưỡng đa lượng sinh năng lượng
Chất bột đường, chất béo, chất đạm và chất cồn. Ngoài vai trò cung cấp năng lượng cho cơ thể, các chất dinh dưỡng đa lượng sinh năng lượng còn tham gia vào cấu trúc cơ thể, tham gia vào các hoạt động hấp thu, chuyển hóa, miễn dịch…
Nhóm chất dinh dưỡng vi lượng
Không cung cấp năng lượng nhưng có vai trò quan trọng trong các quá trình chuyển hóa của cơ thể, có ảnh hưởng đến sức khỏe và bệnh tật. Nhu cầu hàng ngày của cơ thể thường ít, tính bằng miligam, thậm chí microgam. Bao gồm các vitamin và khoáng chất vi lượng.
– Vitamin: gồm các vitamin tan trong nước (B, C) và các vitamin tan trong chất béo (A, D, E, K).
– Chất khoáng vi lượng: hiện đã xác định được khoảng 10 loại khoáng chất vi lượng hiện diện trong cơ thể nhưng chỉ mới biết được chức năng và chuyển hóa của Zn, Fe, Mn, Cu, I, F, Se.
Nhóm chất dinh dưỡng đa lượng không sinh năng lượng
Bao gồm chất khoáng đa lượng, chất xơ và nước.
– Chất khoáng đa lượng: calxi, phốt pho, kali, sulfur, sodium, cloride, magnesium
– Nước: là thành phần chính yếu của khẩu phần dù ít được quan tâm
– Chất xơ: không tiêu hóa, không hấp thu nhưng có vai trò quan trọng trong điều hòa hoạt động của hệ tiêu hóa.
Ngoài cách phân loại thông dụng hiện nay như trên, trước đây, chât dinh dưỡng còn có thể được phân nhóm theo cấu trúc hóa học
– Chất hữu cơ: chất bột đường, chất béo, chất đạm, vitamin
– Chất vô cơ: chất khoáng.
Tuy nhiên, hiện nay cách phân loại này ít được sử dụng, do ít tính ứng dụng trong thực tế.
(Nguồn: Sách “Dinh dưỡng học” – TS.BS. Đào Thị Yến Phi)